(Xây dựng) - Tờ Business Insider đã xếp hạng Thủ đô là một trong những điểm đến lôi cuốn nhất trái đất. Bình chọn này dựa theo thống kê của Airbnb căn cứ trên số lượng đặt phòng qua website tăng tới 261% trong một năm quay về đây. Đây là vinh diệu nhưng cũng là áp lực cho các nhà quản lý trong bảo tồn, khai thác và tạo ra những trị giá vong linh của Thủ đô.
Thủ đô - bạn dạng sắc “chợ nhanh cổ hủ”
Theo bình chọn này, Hà Nội đứng vị trí thứ 6/10 điểm tới hấp dẫn nhất nhân loại sau La Ciotat (Pháp), Salou (Tây Ban Nha), Đài Nam (Đài Loan), Levanto (Ý)…
Xã cổ lỗ Thủ đô là một di tích sống, với dân số trên 10 vạn người, lại là nơi có hoạt động buôn bán nhộn nhịp nhất Hà Nội nên khu vực này không chỉ phát hành hoạt động du lịch mà còn phát triển cả về thương mại. Nói như GS Hoàng Đạo Kính thì phố cổ lỗ có sức hấp dẫn mạnh khỏe với đồng đội quốc tế bởi đây là một tạp hóa kiểu cũ rích; xưởng đóng chai kiểu cổ hủ và đại bách hóa ẩm thực. Nó sẽ còn sinh tồn ngay cả sau thời kỳ hậu công nghệ.
Phổ thông di tích, điểm bán buôn trong khu thị trấn cũ rích như: Nhà cổ 87 Mã Mây, đình Kim Ngân, đền Quán Đế, chợ Đồng Xuân… là điểm dừng chân hoàn hảo của du khách. Hơn nữa, khu vực này dồn vào một chỗ nhiều nơi nghỉ ngơi nhỏ dại, được khách nước ngoài lựa chọn để tạm trú, thuận lợi trong việc thăm quan, hưởng thụ phường cổ. Phổ biến du khách nước ngoài rất thích thuê nơi nghỉ ngơi mini ở khu trọng điểm, khu phường cũ kĩ giữa lòng Thủ đô mặc dầu ở đó giá phòng cao hơn và dễ chơi không thanh lịch bằng ở nơi khác nhưng họ có thời cơ tiếp xúc và mày mò văn hóa, tính cách thức của người Hà Nội.
Theo Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư vn -KTS Ngô Doãn Đức, "Giả dụ như Venice (Italy) lẻ loi tự đến bài phiên bản, thì phố cũ kĩ Thủ đô có cái ồn ã nhất định, có nét thú vị riêng. Mua bán, mua bán ngay lòng phố, từ ban công xuống, lạ, gần cận và rét mướt".
Có thể nói, phố cũ kĩ Hà Nội chính là điển hình của nền kiến trúc dân dã vietnam. Sự liên hiệp kết hợp, sinh động của cục bộ kiến trúc và sự thuận lợi trong cuộc sống hàng ngày đã đích thực là một bất thần và cũng mang đến rộng rãi ngạc nhiên thu hút cho du khách.
Bây chừ khu xã cũ kĩ “36 phường phố” nằm ở phía Đông thành Thủ đô. Về căn bản, khu phường cổ hủ nằm trọn trong địa bàn Q.Hoàn Kiếm.
Cho đến hiện nay, đa số nhà ở khu xã cổ vẫn là một tầng hoặc hai tầng, có mặt đứng giản dị được lợp bởi những viên ngói bé nhỏ xinh tươi gợi vẻ rêu phong và cổ đại. Hai bên tường bên vượt cao lên khỏi mái có khi tới 1,5 - 2m, xây giật cấp như những bậc thang và đầu nóc là nhì trụ ngộ nghĩnh với mục đích làm kiến trúc khỏi đơn điệu và có thể thêm mục đích bảo kê cho mái ngói trong những trận bão, lốc thường xảy ra ở Bắc Kỳ. Đây cũng là bức tường để phân bí quyết không gian giữa nhì nhà liền nhau.
Giả dụ các con phố thị trấn trở thành một môi trường gắn liền với cuộc sống trong khu phường cổ thì ngõ phố là mối kết hợp môi trường đó, là các huyết mạch của khu phường cũ kĩ. Ngõ ở xã cũ kĩ Hà Nội có đặc điểm là nhỏ hẹp, thường rộng khoảng 1,8 - 2,5m nhưng chiều sâu tới 100m và thường thông được sang các ngõ, phố khác. Hiện ở Thủ đô vẫn còn khá phổ biến các ngõ như vậy như ngõ Hàng Hành ở thị trấn Bảo Khánh, ngõ Trợ thì Thương ở thị trấn Hàng Bông, ngõ Phất Lộc ở phố Mã Mây…
Khai thác xã cổ lỗ: Mạnh bạn nào nấy khiến
Vấn đề đặt ra là chúng ta cần có những giải pháp gì để khôi phục, bảo tồn và thậm chí phát huy được hết những giá trị kiến trúc phố cổ Hà Nội bởi đây chính là bài toán nan giải giữa bảo tàng và phát triển. Yếu tố này cam kết phải có sự góp mặt và phối thích hợp đồng bộ của các đơn vị quản lý không giống nhau như kiến trúc, văn hóa, ngao du…
Theo TS Vũ Anh Tú thì việc xây đắp một quy hoạch thích hợp với đặc trưng các trị giá văn hóa và kiến trúc riêng có của xã cổ Hà Nội để tạo thành một điểm đến hấp dẫn và độc đáo là quan trọng. Sinh ra nên những tuyến thị trấn du lịch tiêu biểu nhưng vẫn bảo đảm được tính nguyên dạng của nhà cũ kĩ, thị trấn cũ kĩ Thủ đô. Đối với những con phố tiêu biểu, nên lựa chọn những địa điểm trọng thể đặt một vài bảng hiệu giới thiệu gọn nhẹ lịch sử lâu đời của nó nhằm cung ứng các thông tin, hiểu biết căn bản cho người địa phương và du khách thì mới suy tôn được trị giá văn hóa của tuyến đường phố ấy. Học tập trải nghiệm vài phố cổ hủ ở các nước: làm một số bảo tàng lộ thiên trên một đoạn bé nhỏ lòng đất được khai quật, biểu thị các tầng văn hóa và trình bày các hiện vật khảo cổ học, phía trên chắn kính trong, du khách vừa thăm quan vừa di chuyển chung, không tác động tới quỹ đất của khu xã, lại tạo cảm giác chân thật về bề dày lịch sử và để lại ấn tượng khác biệt cho du khách…
Cần phân tích, khôi phục phố nghề ở khu xã cổ Thủ đô như một nét văn hóa riêng. Ở mỗi xã nghề, phố nghề chỉ cần khôi phục một cơ sở vật chất sản xuất các sản phẩm cổ truyền của xã nghề cùng với việc bán hàng tại chỗ để quảng cáo các vật phẩm đó. Chả hạn như ở Hàng Bạc là hạ tầng đóng hộp và bán các mặt hàng tiến thưởng bạc, Hàng Đào là hạ tầng sản xuất, nhuộm màu và bán các mặt hàng vải lụa, quần áo, và cũng như thế thì Hàng Trống với nghề thêu, Hàng Áo quan với nghề sơn ta, Hàng Bông với nghề bật bông làm cho chăn, đệm, Hàng Gai với nghề in…
Với kinh nghiệm thực tế trong việc phục vụ du khách vãn lai khu phường cổ lỗ, ông Lương Duy Ngân - Giám đốc Cty Du lịch New Star Tours đánh giá: Trong khu thị trấn cổ lỗ chưa có một trọng điểm thương nghiệp, khu mua sắm nào bảo đảm uy tín và phục vụ được những nhu cầu của du khách. Hiện mới chỉ dừng ở các hạ tầng kinh doanh tự phát, mà như vậy rất khó điều hành về mặt giá cả, chất lượng và có thể dẫn tới việc trà trộn hàng giả, nhái, không bảo đảm chất lượng.
“Gần 100% khách tham quan nội địa, quốc tế tới Thủ đô theo các “tua” của trọng tâm lữ khách có ý định thăm quan khu phường cũ kĩ. Song chủ quản đi… cho nhân thức, chứ không có nhu cầu tìm hiểu giá trị lịch sử, văn hóa và không mua sắm. Bởi cơ bản hàng hóa sơ lược, manh mún, chưa đặc trưng, nhất là quy trình khiến ra nó vẫn trong “kín đáo” một DN ngao du san sẻ.
Đầu tư “ăn theo” di sản
Quyết nghị đại hội Đảng bộ Q.Hoàn Kiếm, Thủ đô, nhiệm kỳ 2015 - 2020 cũng xác định tạo ra mạnh ngao du, ưu tiên đầu cơ cải tạo đồng bộ hạ tầng khoa học, cơ sở vật chất phường hội phục vụ phát hành ngao du dịch vụ hoàn chỉnh, chất lượng cao khu vực phường cổ Hà Nội và hồ Hoàn Kiếm là một trong các khâu bỗng nhiên phá. Trị giá lịch sử văn hóa khu phố cổ tiếp tục được bảo tồn, sửa sang và phát huy trị giá, cùng lúc quận phát triển phục vụ, thương nghiệp, du lịch gắn liền với điều hành, bảo tàng, phát huy trị giá khu thị trấn cũ rích.
Khu thị trấn cũ kĩ Hà Nội - hồ Hoàn Kiếm không chỉ thuần tuý là một di sản văn hóa vật thể. Cái hồn của xã cổ chính là nét văn hóa phi vật thể trong lòng mỗi cư dân Hà Nội. Các hoạt động kinh tế, văn hóa, phục vụ ngao du ở đây rất nhộn nhịp cả khi trời sáng và đêm hôm.
Đã có không ít đề xuất cho việc quản lý, bảo tàng khu xã cũ rích Hà Nội. ví dụ, theo chuyên gia người Nhật Furukawwa thì, “mặt ngoài các ngôi nhà sẽ được giữ nguyên còn bên trong thì cải tạo để nâng chất lượng sống”. Khi còn sống, nhà Thủ đô học Nguyễn Vinh Phúc từng đề xuất “chỉ nên lựa chọn một số khúc phường, tuyến thị trấn cố định để dồn sức tôn tạo, trùng tu”… KTS Hoàng Thúc Hào thì cho rằng, "ví như đặt phố cổ lỗ ở tầm giang sơn, chứ ko phải chỉ ở thị trấn để đầu cơ xứng đáng, ta sẽ xác định được chiến lược và quy mô đầu cơ". Nhưng theo phản hồi của GS Hoàng Đạo Kính, ta chưa xác lập được trong pháp luật nội dung về di sản đô thị, nên chỉ có thể đặt phường cổ hủ ở mức cao nhất là di tích giang sơn". Như vậy, những khó khăn xử sự đi kèm can dự tới đầu tư tất sẽ phải "ăn theo" di tích. Mà phố cũ kĩ thì đâu chỉ đầu tư bảo tồn, còn vấn đề tiết cư dân và giữ giàng, khôi phục không gian văn hóa…
"Trị giá vĩ đại nhất cần duy trì là trị giá cuộc sống đã kết tinh và còn hiện diện, bất định nơi thị trấn cũ kĩ". Vì thế, cứ sắm trong cuộc sống tất có trả lời. Trong đó, chuyện bảo tồn di sản của các nước trên trái đất là một tìm hiểu có lợi” - GS Hoàng Đạo Kính bộc bạch.
Xem tại: Máy bơm nước
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét