Thứ Ba, 3 tháng 1, 2017

Nơi những người dân cày trở thành nghệ sỹ |

(Xây dựng) – Ít ngày nữa, Công trình “Tuần Châu 2” tại khu vực phố Sài Sơn, thị xã Quốc Oai, TP Hà Nội sẽ chính thức phát động với sự ra mắt của một bãi biễn nhân tạo; một sàn diễn múa rối nước to lớn và một trung tâm biểu diễn cá heo, sư tư biển – nơi thể nghiệm chữa bệnh cho người tự kỷ. Ông Đào Hồng Tuyển (Nhãn hiệu Chúa đảo Tuần Châu Hạ Long), nhà đầu tư Công trình sẽ khiến cho du khách bất ngờ bởi sự thuyết trình một dàn diễn viên non nớt. Họ chính là gần 200 nông dân đang sinh sống tại phường Sài Sơn. Gần một năm nay, họ miệt mài tập luyện chờ ngày khai hội với mức lương trên 3 triệu tiền việt/người/tháng. Báo Xây dựng trân trọng trưng bày cùng bạn đọc ghi chép của Nhà báo Vũ Phong Cầm những ngày cuối năm về vùng đất văn hóa “Xứ Đoài” này:

Xuân Đinh Dậu đã về, hoa đào phía Bắc, hoa mai phía Nam đua nở, rung chuyển trong mưa xuân vờn ánh tuyết. Sài Sơn xứ Đoài, xuân này còn có sắc thắm trên môi những người vốn xưa “chân lấm tay bùn”, nay đổi ngôi nghệ sĩ. Niềm vui đôn hậu chân quê, rét mướt thêm sắc xuân, bởi xuân mới, dân xứ Đoài có thêm nghề mới. Một điều kỳ diệu khiến mát ruột người. Đôi chân lấm bùn đồng áng bước lên sàn thực cảnh, trình bày công việc thường ngày mà ông Thần Nông ngàn đời trao gửi. Nay, “mưa chẳng đến mặt, nắng chẳng đến đầu”, một tháng có thể lợi thu bằng cả vụ thóc, ngày qua “một nắng hai sương”.


Bến xe nước

Căn nhà của cụ Phan Văn Pháp, Cán bộ tiền khởi nghĩa ở xóm Rào, thôn Đa Phúc, phường Sài Sơn, 3 ngày tết luôn đầy ắp tiếng trẻ hát, già cười. Ban thờ gia tiên đặt mâm ngũ quả, trái bưởi chín cây ngào ngạt hương thơm, nhang trầm thêm đầm ấm. Cụ Phan Văn Pháp, xuân này thượng thọ 94, nhưng cụ vẫn còn minh mẫn. Cụ bà là Nguyễn Thị Tý, tuổi ngọc 82 còn têm trầu cánh phượng, mời khách xông nhà. Cặp hiền thê chồng già nhất làng, xuân này vui ra mặt. Họ mừng hậu vận hanh hao thông, như có thần lộc xông nhà. Bởi tam “cách cách thức” là Phạm Thị Thảo, Phạm Thị Thanh, Phạm Thị Thủy cùng một lúc được kiếm được tham gia làm cho việc ở Công ty Tuần Châu- Hà Nội, tổ chức đang làm cho chuyển đổi đất này. Trong khoảng đất có năng lực tài chính thấp thuần nông sang khiến cho du lịch.

Ông Phan Văn Pháp nheo nheo đôi mắt: Tích xưa, xứ Đoài là 1 trong 13 tỉnh được kiến tạo sớm, dưới thời vua Minh Mạng (1831). Còn tên Sơn Tây thì có trong khoảng năm Quang Thuận thứ 10, đời Vua Lê Thánh Tông (1469). Nhà vua đặt tên đất, bởi vùng đất danh sơn, án phong phía Tây đế kinh Thăng Long. Còn trước đây là đất tổ, với phổ thông di khảo cũ rích học thời tiền sử. Nơi phát tích Nhà nước Văn Lang, Âu Lạc.


Khu biễu diễn cá heo thí nghiệm chữa bệnh cho người tự kỷ

Một vùng đất địa linh, tựa Sài Sơn. Sài Sơn tên Nôm là núi thày. Một chuỗi hệ thống chùa chiền có trong khoảng thời nhà Đinh trên núi Thầy (Sài Sơn), nên gọi là Chùa Thầy. Ngôi chùa trên núi (đỉnh Sơn Tự) gọi là Chùa Cao. Ngôi chùa dưới (Thiên Phúc Tự) gọi là Chùa Cả. Mặt tiền Chùa Thầy là hồ Long Trì (ao rồng), người địa phương quen gọi là Thủy Đình. Nhà sư Từ Đạo Hạnh ( vạn hạnh thiền sư), là 1 trong 3 Quốc sư lớn ở vn. Người nuôi dưỡng Lý Công Uẩn, (ông vua trước tiên triều Lý) hành đạo và viên tịch tại đây. Chùa Thầy, phát tích Lý triều danh thiêng lan tỏa xưa nay.

Sài Sơn, vùng đất đắc địa. Đất thì giàu, mà người thì có năng lực tài chính thấp. Bởi thuần nông, cả vụ thu hoạch một sào lúa, chả đủ tiền tậu một chiếc nồi cơm điện. Nhiều người bỏ ruộng, tha phương. Chả nói đâu xa, đồng minh con cụ Pháp mỗi người một ngả, cầu thực đất người. Nay các chị: Thảo, Thanh, Thủy được Công ti CP Tuần Châu- Thủ đô kiếm được vào làm du lịch ngay tại quê nhà. Nay tuy mới chỉ tập dượt các vở diễn thực cảnh, chưa công diễn cho người xem, đã được Công ti trả tiền công 3triệu đồng/04 tuần, bằng thu nhập của 2 sào lúa tốt, một vụ gieo cấy nhọc nhằn.


Trên 200 dân cày Sài Sơn đang tập luyện màn chào đón khách tham quan

Ngoài con đường, tiết xuân se lạnh, trong làng, nhà nhà ấm áp nụ cười. Một bác bỏ cao niên bảo, đất này “rồng chầu nguyệt”, thích hợp với nghề du lịch. Đầu thập kỷ trước, ông Bí thơ Tỉnh giấc ủy Hà Văn Hiền lành đã vận dụng cách thức chế độ của Đảng, Nhà nước kêu gọi các Công ty đầu cơ cơ sở vật chất, sản xuất kinh tế- xã hội, theo chế độ đổi đất lấy công trình. Nay xứ Đoài nhập về Thủ đô được quan tâm nhiều, nơi nơi dịch chuyển cơ cấu nguồn thu nhập sang phục vụ thương nghiệp, du lịch và công nghiệp. Sài Sơn doanh thu nông nghiệp vẫn chiếm 28%, khi mà cả quận Quốc Oai cây lúa chỉ còn 17,1%.

Ông Đỗ Văn Tâm, Chủ tịch UBND phường Sài Sơn, xuân này vui như mở cờ trong bụng trong bụng. Khu du lịch, nghỉ ngơi, vui chơi cao cấp ở Sài Sơn đang đi lại như chồi xanh gặp mặt mưa xuân. Chỉ riêng bến xe giải trí rộng 11ha, ngày ngày xe máy, thợ xây lập cập như một đại công trình kiến trúc lớn.

Đây là khu thực cảnh, rối nước, một đại sân lớn nhất Việt Nam, một sân khấu độc đáo, dải đất hình chữ S chưa đâu có. Bởi cùng một lúc 170 diễn viên, mỗi người thủ một vai diễn. Phục dựng thực cảnh: Chồng cày, thê thiếp cấy, kẻ đi câu, người cắt cỏ, trồng dâu nuôi tằm…cảnh võng lọng vinh qui bái tổ, khoa cử thời phong kiến. Thủy Đình, màn múa rối nước, thị trấn rối tài danh Tế Tiêu, Thạch Xá, Tràng Sơn thể hiện. Con đường làng nguyên sơ, uốn lượn bên khóm tre ngà. Căn nhà gỗ 3 gian 2 trái, mái ngói thời tiền sử đất nung. Hàng dâm bụt, nơi hẹn hò đôi lứa. Một bảo tồn sống, phục dựng làng quê châu thổ sông Hồng.


Những nếp nhà “Xứ Đoài” đang được phục dựng tại Dự án Tuần Châu 2

Còn đây, bãi biển nhân tạo như ai đó có phép thần thông mang biển Đông về xứ Đoài. Một bãi cát pha lê dài 200m, diện tích 5000m2. Cát được đưa về từ hải đảo ở Quảng Ninh, còn mặn mà hương biển, cáy còng sống được. Nước có vị mặt mặn đặc thù vùng biển Hạ Long. Người tắm lạnh mát, chống được bệnh ngoài da. Hấp dẫn hơn, bãi biển mi ni này người thay trời tạo sóng vờn cồn và cuộn lên những cơn bão biển, ngọn sóng cao tới một mét rưỡi. Có thể cùng một lúc 5000 người bơi lội, ăn uống bãi biển Hạ Long ngay ở xứ Đoài.

Kia là khu thao diễn cá heo - hải cẩu - sư tử biển, mái che cong cong, hình rẻ quạt, có ghế cho 2500 người ngồi xem. Những con thú biển biển hồ, được thuần hoá đưa về xứ Đoài diễn trò cho người xem. Chúng còn là thày thuốc chữa bệnh cho trẻ tự kỷ, mà khoa học đã chứng minh tài năng kích thích tâm lý và ảnh hưởng trường sinh vật học của chúng.

Khu Du Lịch, vui chơi tiêu khiển Sài Sơn còn có miếu nghinh phong, lầu vọng cảnh, nơi tản bộ, thư dãn cho người cao tuổi, nơi giải trí cảm giác mạnh cho tuối trẻ như: Trượt tốc độ cao, trượt xoắn ốc, phễu trượt, sông lười..Và nơi vui chơi phù hợp với tuổi cắp sách tới trường.

Các hạng mục thiết kế nhanh, nom mỗi càng ngày càng khác. Vạt đất một số tháng trước lau sậy cao quá đầu người, thoáng cái đã thành nhà thao diễn thú biển. Khu thực cảnh vừa động thổ ngày nào, nay đã thành một siêu sàn diễn. Cây cảnh thì tốt tươi, rặng dâm bụt trổ hoa, bụi chuối, khóm tre xanh biếc rào trong gió xuân.

Sài Sơn xứ Đoài, bức chụp khách hàng nào vẽ lại? Nhìn cơ ngơi khu ngao du với hàng chữ đậm “Công ti CP Tuần Châu- Thủ đô”, tôi đặt thắc mắc và tự tư vấn: - Ông Đào Hồng Tuyển, người đã đẩy đảo Tuần Châu về đất liền, nay lại bê biển Hạ Long về xứ Đoài. Vị nhà buôn nên danh vùng Đông Bắc, đưa xóm chài Tuần Châu lên xã. Đào Hồng Tuyển, nay lại biến đồng quê Sài Sơn thành đụn quà du lịch. 170 thợ cày, thợ cấy xứ Đoài thành nghệ sĩ. Những diễn viên thực cảnh, khiến cho sống lại làng cũ kĩ xứ Đoài. Cục bộ khu du lịch Sài Sơn đi vào hoạt động, 3000 con nhà nông đổi nghề thành hướng dẫn viên ngao du, thành chủ nhân của nhà hàng, phục vụ thương mại. Chắc hẳn con số cơ cấu nguồn thu nhập năm 2016, cây lúa ở Sài Sơn chiếm 28% chỉ còn trong kỷ niệm.


Những người dân cày đang trở thành nghệ sỹ

Sài Sơn xứ Đoài, bừng bừng chuyển động trong tiết xuân. Cụ Phan Văn Pháp, cán bộ tiền khởi nghĩa và phổ biến bác cao thâm có cùng một nhận xét: Dự án do Công ti CP Tuần Châu- Thủ đô làm cho nhà đầu tư, trên diện tích đất thu hồi 198,6ha, 3000 hộ liên quan đến GPMB. Ban sơ không ít người e dè, đất đai bị thu hồi, công trình xây đắp tháo dỡ toá GPMB, lợi quyền được bồi thường giá thấp, đơn vị bán nền thì giá cao, người mất ruộng, kẻ mất nhà. Ở đất cũ còn tăng gia, trồng trọt, cuộc sống nhìn vào cây lúa. Nay di dân, được cấp đất tái định cư, nhưng khoản tài chính đền bù chỉ đủ để xây được căn nhà trên ô đất mới. Giải nghệ nông gia, cuộc sống cập kênh. Nay thì yên ổn tâm, khác với đây đó công trình san đất bán nền để dân thất nghiệp. Còn Công ti CP Tuần Châu- Hà Nội lấy đất, lại tạo việc làm cho dân ngay chính trên thổ đất ấy.

Ngày trước, ta quyết tâm người cày có ruộng, thì nay ở Sài Sơn người cày không cần ruộng. Một mô phỏng đồng ruộng trên siêu sâu khấu, người nông dân trình bày cảnh cày cấy cho du khách xem, gặt hái tiền tươi. Mức lương bình quân của một nghệ sĩ thực cảnh 4.500.000 đồng/tháng. Người công phu doanh thu một bốn tuần bằng 4 sào lúa trúng vụ.

Niềm vui ngày tết ở Sài Sơn như được nhân lên, bởi tiềm năng kinh tế du lịch ở đất này đang được tấn công thức. Người đặt viên đá móng, dựng điểm tựa, đòn xeo cho lĩnh vực công nghiệp “không khói” ở Sài Sơn, xuân này tiếng lành đồn xa là ông Đào Hồng Tuyển, doanh nhân vùng Đông Bắc đang tô đẹp thêm sắc xuân ở xứ Đoài.

Khắp Sài Sơn sắp tham gia mùa chảy hội

Ruộng vườn khô cằn đang thành làng du lịch

Tái hiện cảnh cày cấy trên ruộng đồng

“Gánh Chèo làng Đặng đi qua ngõ…”

Chùa được xây dựng tham gia thời Lý Nhân Tông (1072- 1127). Theo thuyết phong thủy thì núi Sài là con rồng lẻ bầy đàn, nhà chùa được dựng vào giữa hàm rồng, sân chùa là lưỡi rồng, Thủy Đình là Ngọc, còn núi non xung quanh là rùa, phượng chầu về.


Chùa Thầy - Ảnh: cad.vn

Mặc dầu sử sách cổ không diễn tả thật rõ nhưng vẫn có thể tính đến hai kỹ năng về thời điểm sư Từ Đạo Hạnh tới tu tập, hoặc ngài đến từ sớm, từng dạy học, hái thuốc giúp dân và đơn vị những trò vui như đánh vật, đá cầu, hát chèo, múa rối nước, hoặc ngài đến đây tham gia khoảng cuối đời gần với sự kiện “thác sinh” thành Lý Thần Tông. Tuy thế nào thì ngài vẫn được kính thờ, khác lạ trở thành kỳ vĩ với huyền tích ở hang Thánh Hóa, nơi vách hang đá có những vết lõm tượng nghe đâu vết đầu, vết chân và vết tay mà thiền sư tì tham gia lúc trút xác. Với uy vọng ấy, chùa ngài tu được gọi là chùa Thầy, núi ngài hóa là núi Thầy, làng ngài sống là làng Thầy, gần như phù hợp thành một không gian văn hóa in đậm dấu ấn danh nhân Trong khoảng Đạo Hạnh.

Dân gian có câu “Nhất vui là hội chùa Thầy”. Lễ hội ngày 7 04 tuần ba diễn ra hết sức nhộn nhịp, khác biệt có thao diễn trò múa rối nước ở nhà Thủy Đình giữa hồ Long Trì. Theo dò xét của vài nhà tìm hiểu, thiền sư Từ Đạo Hạnh cùng lúc còn là một nghệ sĩ chèo và có những đóng góp cần thiết trong bước đi thuở đầu của bộ môn nghệ thuật sân khấu dân tộc đặc sắc này. Qua thời gian tám, chín thế kỷ, vùng quê chùa Thầy lại góp thêm rộng rãi tăm tiếng danh nhân, góp thêm đa dạng trang thơ ca đề vịnh, góp phần làm cho sáng danh hình tượng danh nhân văn hóa Trong khoảng Đạo Hạnh và cảnh quan thắng tích chùa Thầy.

Danh nhân văn hóa- thiền sư- nhà thơ Trong khoảng Đạo Hạnh là người đã tạo lập và xác định vững chắc mối quan hệ chùa Láng, chùa Thầy, góp phần mở mang, phát triển vùng văn hóa phía Tây Hà Nội, thành lập ra chiều hướng giao lưu sinh động cho vùng đệm văn hóa Hà Nội- Hà Tây. Có thể nói thêm rằng hiện tượng danh nhân văn hóa Trong khoảng Đạo Hạnh đã có phổ thông khúc xạ qua thời gian và môi trường, trong đó tích trữ rộng rãi yếu tố của Phật- Nho và Đạo giáo, đồng thời biểu hiện kỹ năng trầm tích phổ quát nhân tố folklore và còn bảo lưu cho đến tận hiện giờ. ngừng thi côngĐây cũng chính là vấn đề kiện cho trí tưởng tượng dân dã cất cánh, là cơ sở để gắn kết hai địa danh, nhì tiểu vùng văn hóa chùa Láng, chùa Thầy qua sự tích thiền sư Từ Đạo Hạnh đậm đặc màu sắc văn hóa tâm linh, vẻ kỳ ảo và thu hút của hình tượng danh nhân bản hóa.

NGUYỄN HỮU SƠN (Tạp Chí Sông Hương)

Ghi chép: Vũ Phong Cầm


Xem tại: Máy bơm nước

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét